Wakacje w Polsce

Trasa turystyczna Kościerzyna - Lipusz

21 June 2012r.

KOŚCIERZYNA - GARCZYN - LUBIANA - LIPUSZ (17 km) — (Bytów) Pociąg biegnie przeważnie przez lasy obok jezior i rzadko występujących wsi. Na stacjach punkty wyjścia wędrówek do miejsc pamiętnych historycznie lub ciekawych krajobrazowo. Po wyjeździe z Kościerzyny pociąg zatacza półkole i w rejonie Jeziora Gałęźnego kieruje się ku zachodowi. Niebawem wjeżdża do znacznego obszaru leśnego, w którego centrum rozciąga się na przestrzeni ponad 3 km prześliczne jezioro Garczyn. Na jego wschodnim brzegu, niedaleko przystanku kolejowego, na którym zatrzymują się tylko niektóre pociągi, znajduje się ośrodek wypoczynkowy POSTiW z restauracją i punktem spożywczym. Znajduje się tu również obóz młodzieżowy, czynny w lipcu i sierpniu. Na przestrzeni blisko 1 km pociąg jedzie w pobliżu jeziora, pięknie wyglądającego we wspaniałej oprawie leśnej. Jezioro Garczyn ma połączenie (widoczne z okna pociągu) z leżącym dalej na zachód małym Jeziorem Granicznym. Tu może być początek szlaku kajakowego rzekami Graniczną do Jeziora Sudomie, Mielnica i dalej rzeką Trzebiochą (patrz trasa 6, s. 155). Kilometr dalej wieś Lubiana (10 km), na terenie której powstaje największa w kraju i najnowocześniejsza fabryka porcelany. 21 VII 1966 r. nastąpiło wmurowanie aktu erekcyjnego głównej budowli zakładu. Wybudowanie tego przemysłowego kolosa będzie kosztować około 330 milionów złotych. Znajdzie w nim zatrudnienie ponad 1000 ludzi, w tym 65%> kobiet. Produkcja ma wynosić 4400 ton rocznie, a wartość jej osiągać 142 miliony złotych. Rozpoczęcie produkcji przewidziane jest na 1969 r. Powstanie tej fabryki i obecna jej budowa ożywią tę najuboższy część województwa gdańskiego, dając mieszkańcom Kościerzyny i okolicy możliwości zdobycia tak trudnego na tym terenie zatrudnienia i zarobku. Około 6 km na południe od Lubiany, w rejonie Jeziora Płocickiego stoczona została 26 V 1944 r. jedna z największych bitew w tej części Pomorza między grupami partyzanckimi (ok. 60 ludzi) a liczącymi około tysiąca doskonale uzbrojonych ludzi siłami niemieckimi. W czasie walki zginęło zaledwie kilku partyzantów i ponad 20 Niemców. Mimo olbrzymiej przewagi wroga i dokładnego okrążenia prawie wszyscy partyzanci w liczbie 58 zdołali wyrwać się z okrążenia. Nadmienić trzeba, iż hitlerowcy wprowadzili do boju samochody pancerne i dwa samoloty. Łipusz (17 km). Jest to bardzo stara osada pomorska, w której już w XIII w. miała istnieć parafia. Pierwsza źródłowa wiadomość o wsi pochodzi z 1398 r. W XVI w. osada liczyła 14 chłopów. Rozwój wsi nastąpił po przeprowadzeniu tędy pod koniec XIX w. linii kolejowej z Kośęie-rzyny do Bytowa i Chojnic. W okresie międzywojennym Lipusz leżał tuż przy granicy państwa i w związku z tym linia kolejowa do Bytowa została na odcinku od Lipusza do Osławy-Dąbrowy zlikwidowana. Uruchomiono ją dopiero po wojnie. W okresie zaboru ludność tutejsza przeciwstawiała się energicznie niemczyźnie i w oparciu o założony w 1908 r. Bank Polski wykupywała ziemię, udaremniając w okolicy działalność niemieckiej komisji koloniza-cyjnej. Lipusz leży nad rzeką Wdą w otoczeniu rozległych lasów, w których występują^ duże jeziora. Wieś rozbudowuje się i rozwija gospodarczo, a szanse dalszego rozwoju przynosi budowana w sąsiedniej Lubianie fabryka porcelany. Wieś jest żywym ośrodkiem kulturalnym najbliższej okolicy dzięki czynnej tu bibliotece, klubowi wiejskiemu, zespołom amatorskim itp. Czynna jest też tu gospoda, sklep, kasa spółdzielcza, kółko rolnicze, ośrodek zdrowia, Zespół Rybacki gospodarujący na kilkudziesięciu kaszubskich jeziorach, młyn, betoniarnia itd. Na terenie gromady Lipusz, w odległości około 5 km na południowy zachód, leży wśród lasów na południowym krańcu jeziora Ostronko głośna ostatnio na Pomorzu wieś Tuszkowy. Pod koniec czerwca 1966 r. została bowiem odznaczona przez Radę Państwa Orderem Sztandaru Pracy II klasy. Wieś ta leżała podczas wojny w centrum obszaru zajętego na poligon hitlerowskich oddziałów SS-Westpreussen. Mieszkańcy wsi pomagali licznym grupom partyzanckim rozlokowanym w bunkrach po okolicznych lasach, za co byli maltretowani przez okupantów, wywożeni na roboty do Niemiec, aż wreszcie pod koniec 1944 r. cała ludność Tuszkowów wywieziona została do obozu w Potulicach. Przyznanie wsi tak wysokiego odznaczenia jest wyróżnieniem jej mieszkańców za patriotyczną postawę, za czynny udział w ruchu oporu wielu tuszkowian — czy to bezpośrednio w szeregach partyzanckich, czy poprzez zorganizowaną pomoc dla walczących oddziałów. Obecnie wieś znana jest z wielu czynów społecznych, jak wybudowanie okazałego pawilonu szkolnego, prace przy drodze do Lipusza i innych.

Lipusz, Kaszuby, miejscowości nad morzem, Morze, Kościerzyna